K80, Uitvoeringskrachtig!

Keynote door Hans van Breukelen: “Samen maak je de toekomst”

Hans van Breukelen, voormalig topkeeper van PSV en het Nederlands Elftal, trapt af met een energiek en inspirerend betoog. Hans stopte beslissende strafschoppen, omdat hij een beroep kon doen op door Jan Reker verzamelde informatie. Een innovatie in die tijd. Het is mooi om blijvend geassocieerd te worden met de successen als Europees kampioen, maar nog geen tien maanden daarvoor werd Hans weggezet als geboren verliezer vanwege een incident met het ‘polletje’. Met ruim 18 miljoen coaches en breed gebruik van sociale media weet iedereen het beter als je in de publieke belangstelling staat. Dit geldt ook voor burgemeesters, wethouders, raadsleden en gemeentesecretarissen. Ongeacht of je afkomstig bent uit een grote of kleinere gemeente. Uit eigen ervaring geeft Hans aan dat veerkracht en mentale innovatie nodig zijn om te blijven doen waar je in gelooft. Als je zelf anders gaat denken, ga je je anders voelen en anders gedragen. Laat je niet regeren en intimideren door de kleine groep met een grote mond, maar richt je energie op de 99% van de supporters - en in ons geval inwoners - waar je het voor doet.

Niet alleen als publiek persoon, maar ook als gemeentelijke organisaties kunnen we leren van het profvoetbal. Het gros van de supporters komt uit de regio en voelt zich aangetrokken tot de club vanwege het imago, het voetbal en de stad. Dit is niet in woorden uit te drukken, maar moet je voelen. Het innovatieve karakter van de regio, de Brabantse gezelligheid, het Bourgondisch leven en ‘groot geworden door klein te blijven’ bepalen wie PSV en Eindhoven vandaag de dag zijn. Dit geldt veelal ook voor de clubs in andere regio’s in het land. Juist in moeilijke tijden is het van belang dat je je kernwaarden als organisatie helder hebt. Toen PSV voor een dreigend faillissement stond, sloegen de gemeente, sponsoren en organisatie op een innovatieve en creatieve wijze de handen ineen. Alleen door schouder aan schouder te staan maak je het onmogelijke mogelijk met als uniek resultaat de sponsoring vanuit Brainport Eindhoven als resultaat.

Ook gemeenten staan voor financiële uitdagingen en grote maatschappelijke opgaven. Het advies van Hans is dan ook als gemeenten gezamenlijke schouder aan schouder te gaan staan: "Zorg dat je als gemeente en regio - in tijden van maatschappelijke uitdagingen en schaarste - duidelijk hebt wie of wat je wil zijn. Vind jezelf opnieuw uit en bepaal je kernwaarden en identiteit vanuit je historie en toekomst. Gun elkaar het succes en sla de handen ineen. Alleen door samen te werken als team, organisatie, supporters en sponsoren - zoals we binnen Brainport Eindhoven en PSV doen - maak je samen de toekomst!”

1.1 Aantrekkelijk werkgeverschap: De ‘MogelijkMakers’, gemeente Heusden
In de gemeente Heusden zijn ambtenaren al meer dan 20 jaar ‘MogelijkMakers’ en sijpelt dit gedachtegoed door in alle lagen van de gemeente. Als inwoners initiatief tonen, zetten MogelijkMakers hun schouders eronder, is de gedachte. Een manier van werken die we nu ‘responsief’ noemen en die steeds meer aandacht krijgt. Hoe kan de gemeente de energie van bewoners versterken en daarmee maatschappelijke vraagstukken oplossen? Hoe werken responsieve ambtenaren, en hoe veranker je die manier van werken in je organisatie? In deze sessie gaat de gemeente Heusden in op deze manier van werken en met u in gesprek wat dit ook voor uw organisatie kan opleveren.

Spreker: Harrie Timmermans (Heusden)

1.2 Innovatie: Opschalen van een verantwoorde aanpak van AI, gemeente Losser
De gemeente Breda heeft vorig jaar met ondersteuning van VNG laten zien hoe generatieve AI het werk van ambtenaren efficiënter en leuker kan maken. De resultaten zijn indrukwekkend: gemiddeld 14 uur tijdswinst per medewerker per maand. De resultaten zijn gedeeld in een praktische reisgids met concrete stappen en voorwaarden voor verantwoorde inzet van AI. Deze aanpak wordt op dit moment opgeschaald bij de gemeenten Losser, Tilburg en Zeist.

In deze sessie delen we de inzichten uit de opschaling van deze aanpak naar gemeenten Losser. We bespreken hoe begeleiding en training cruciaal zijn voor succes en hoe AI-toepassingen worden ingezet bij e-mailcorrespondentie, data-analyse en verslaglegging. De sessie geeft praktische handvatten voor kleine gemeenten die AI willen integreren in hun organisatie, met aandacht voor ethiek, toegankelijkheid en verandermanagement. Interessant voor elke gemeenteprofessional, maar ook voor gemeentesecretarissen, innovatiemanagers en HR-medewerkers.

Sprekers: Frank Herik (Losser), Fedor Vriezen (VNG)

1.3 Samenwerking: Risicobeheerfonds, gemeente Heusden en VNG
Afgelopen algemene ledenvergadering van de VNG is ingestemd met het Risicobeheerfonds. Dit fonds is een eigen gemeentelijke schadeverzekering voor gemeentelijke gebouwen. Het biedt gemeenten lagere premies, inzicht in de vastgoedportefeuille en risico's per gebouw, en advies over maatregelen om de veiligheid te vergroten, en daarmee de premie verder te verlagen. Het initiatief is een uitwerking van de VNG Verenigingsstrategie 2030 die als doel heeft het collectief van gemeenten te versterken.

Samenwerking wordt voor gemeenten steeds belangrijker. Dit is niet alleen slimmer, maar ook financieel aantrekkelijk. Het Risicobeheerfonds is een voorbeeld daarvan. In deze sessie wordt nader ingegaan op de doelen van het fonds en wat het gemeenten kan opleveren. Harrie Timmermans verwacht met de gemeente Heusden € 40.000 tot € 70.000 per jaar te kunnen besparen door deel te nemen aan het Risicobeheerfonds. Dit geld kunnen we beter besteden.

Sprekers: Harrie Timmermans (Heusden), Christiaan Ravensberg (VNG)

1.4 Veranderkracht: Bestuurderssessie VNG-K80
De K80 is een netwerk voor kleinere en krachtige gemeenten. Het is een door de VNG erkend gremium, wat naast bestaande gemeentelijke overlegstructuren functioneert. Met de landelijke verkiezingen in het vooruitzicht en tal van maatschappelijke opgaven wordt de K80 met regelmaat gevraagd mee te praten, te werken en te denken aan tal van onderwerpen. Van het lobbytraject op het nieuwe regeerakkoord tot de woningbouwopgave. Van bestaanszekerheid tot de positie van kleinere gemeenten in de agendasetting in Europa. Conclusie is dan ook dat ook de VNG en het Rijk het perspectief van kleinere gemeenten nodig heeft.

In deze bestuurdersessie kijken we als VNG en K80 bestuurders terug en vooruit naar een duidelijke, herkenbare inhoudelijke agenda om kracht en enthousiasme iets toevoegen aan bestuurlijk Nederland als ook onze gezamenlijke (maatschappelijke) opgaven.

Aanwezigen: Daniel Joppe (Voerendaal), Andries Kok (VNG)

2.1 Aantrekkelijk werkgeverschap: Loopbaanpaden, K80 leernetwerk
Naar aanleiding van de VNG en K80 Bijeenkomst vorig jaar is een leernetwerk gestart. Binnen dit K80-leernetwerk is een model ontwikkeld met zes loopbaanroutes, variërend van het verdiepen in de eigen functie tot overstappen naar een ander organisatieonderdeel of zelfs andere gemeente. Deze routes zijn bedoeld om medewerkers te ondersteunen bij het maken van bewuste keuzes, passend bij hun ambities en talenten. De praktische handvatten, tips en testimonials in deze interactieve handreikingen laten zien hoe collega’s hun eigen pad banen door de organisatie.

Loopbaanpaden bij gemeenten bieden medewerkers de kans om hun carrière actief vorm te geven binnen een dynamische en veranderende publieke omgeving. Binnen kleinere gemeenten worden de doorgroeimogelijkheden nog wel eens als beperkt en moeilijk ervaren. Gemeenten kunnen loopbaanpaden strategisch inzetten om talent te behouden, mobiliteit te bevorderen en medewerkers duurzaam inzetbaar te houden. Het loslaten van generieke functieomschrijvingen en het aanbieden van concrete routes maakt loopbaanontwikkeling toegankelijker en transparanter. Zo wordt loopbaanontwikkeling niet alleen een individuele aangelegenheid, maar ook een gedeelde verantwoordelijkheid. Het K80-netwerk benadrukt het belang van ‘het goede gesprek’ tussen medewerker en leidinggevende, waarin ruimte is voor reflectie, waardering en toekomstgerichte planning. Hiermee ontstaat een cultuur waarin medewerkers worden gezien en zich gesteund voelen in hun professionele groei.

Sprekers: Melanie Grooten (Voerendaal), Martine Otterspeer (VNG)

2.2 Innovatie: AI in het sociaal domein, WerkSaam Westfriesland
WerkSaam Westfriesland zet AI in om de relatie met inwoners te versterken, niet om te besparen. In deze sessie verkennen we de impact van AI in het sociaal domein, met focus op deze pilot. We praten over hoe AI ondersteunt bij het efficiënter maken van re-integratietrajecten door data-analyse en het automatiseren van routinetaken. Ook bespreken we de voordelen voor coaches, cliënten en de organisatie, en laten zien hoe AI helpt om sneller en gerichter maatwerk te bieden. De technologie ondersteunt, maar vervangt niet: de menselijke maat blijft centraal staan.

U krijgt inzicht in de praktische toepassing van AI in het sociaal domein en de ethische en organisatorische vraagstukken die hierbij komen kijken. Een sessie voor beleidsmakers, HR-professionals, re-integratiecoaches en managers in het sociaal domein en voor iedereen die meer inzicht wil in de toepassing van AI voor efficiëntere en effectievere re-integratie en dienstverlening.

Sprekers: Stefan Hes (WerkSaam), Matthijs van Kampen (VNG)

2.3 Samenwerking: De Friese aanpak van AI tot pooling
In de gemeentelijke praktijk doet deze samenwerking ertoe. Dit geldt voor maatschappelijke opgaven als ook op het gebied van de arbeidsmarkt. Mensen willen het liefst werken waar ze wonen. Maar samenwerking brengt ook talloze vragen en uitdagingen met zich mee. Gemeenten van verschillende groottes en met verschillende, soms schurende, belangen moeten er samen uit komen. Daarnaast is elke regio weer anders en kenmerken ze zich door regionale vraagstukken: van krimpregio’s tot grensregio’s. Desondanks lopen gemeenten overal in het land ook tegen dezelfde vragen aan: hoe werk je effectief samen, wat is de rol van de provincie, hoe betrek je de omgeving erbij en ga zomaar door.

De Friese gemeenten, provincie en het waterschap werken al jaren op verschillende manieren met elkaar samen. Ook op het gebied van de arbeidsmarkt en door samen te innoveren. De Fryske Flexpool en de Friese Aanpak zijn inspirerende voorbeelden van de aanpak arbeidsmarktkrapte en innovatie op regionaal niveau. Het is een voorbeeld hoe gemeenten in Friesland samenwerken om personeel flexibel in te zetten, kennis te delen en gezamenlijk op te trekken in werving. Van tijdelijke inzet over gemeentegrenzen heen tot het gezamenlijk slim ontwikkeling van AI-toepassingen: deze aanpak biedt concrete oplossingen voor urgente personeelsvragen, verbetert de kwaliteit en continuïteit van dienstverlening. We bespreken succesfactoren, leerpunten en de impact op organisatie en medewerker. Een sessie voor beleidsmakers, regionale coördinatoren en gemeentelijke managers en iedereen die oplossingen zoekt voor arbeidsmarktkrapte.

Sprekers: Bas Kooistra (Friese Aanpak), Bart Geerdink (VNG)

2.4 Veranderkracht: Aan de slag met scenario’s voor de toekomst, A&O fonds
De gemeentelijke arbeidsmarkt is krap en dat blijft zo. Tegelijkertijd staan gemeenten voor enorme uitdagingen als het gaat om financiën, taken en de interne organisatie. Hoe kun je als gemeente effectief anticiperen op een onzekere toekomst? Deze toekomstverkenning en de vier ontwikkelde toekomstscenario’s helpen om strategische keuzes te maken.

Inzicht in de toekomst van de arbeidsmarkt helpt gemeenten om wendbaar, vitaal en toekomstbestendig te worden. Samen met De Ruijter Strategie is er een toekomstverkenning opgesteld. Het rapport ‘De toekomst als spiegel’ houdt gemeenten een spiegel voor en geeft inzicht welke strategische keuzes effectief zijn om over tien jaar sterk te staan op de arbeidsmarkt. In het rapport worden vier plausibele toekomstscenario’s uitgewerkt. Samen met jou gaan we deze scenario's verkennen.

Sprekers: Patricia Honcoop (A&O fonds)

3.1 Aantrekkelijk werkgeverschap: Samenwerkint met het onderwijs, Avans en VNG

Op basis van het imago-onderzoek van het A&O fonds Gemeenten, de samenwerking tussen K80 en Avans Hogeschool en de campagne-inspanningen op werkenbijgemeenten.nl, ligt er een sterke basis voor een landelijke campagne die gemeenten positioneert als aantrekkelijke, toekomstgerichte werkgevers. Ondanks dat de gemeentelijke arbeidsmarkt onder druk staat, blijkt dat een aanzienlijk deel van de beroepsbevolking positief staat tegenover werken bij een gemeente. Dit geldt ook voor studenten. Als opvolging op de testimonial campagne wordt een specifieke doelgroepcampagne uitgevoerd voor studenten en GenZ. De campagne speelt in op deze potentie door authentieke verhalen van ambtenaren te delen, waarin de maatschappelijke relevantie, diversiteit aan functies en goede werk-privébalans centraal staan. In de sessie worden de resultaten van de samenwerking met Avans gedeeld en aangegeven hoe K80-gemeenten kunnen aansluiten op de doelgroepcampagne voor juristen en ICT-experts.

Sprekers: N.t.b. (Avans) en Johan den Bakker (VNG)

3.2 Innovatie: Digitale assistent, Montferland en VNG
Gemeenten staan voor grote maatschappelijke uitdagingen: de combinatie van financiële krapte en een steeds complexere arbeidsmarkt maakt innovatieve en toekomstbestendige oplossingen noodzakelijk. Kunstmatige intelligentie (AI) biedt gemeenten concrete kansen om hun dienstverlening efficiënter en effectiever te organiseren. Hoewel niemand precies weet hoe AI zich op lange termijn zal ontwikkelen, laten lopende initiatieven al zien dat digitale assistenten werken en een essentiële rol kunnen spelen in het borgen van gemeentelijke dienstverlening.

Montferland is een kleine gemeente, maar groot in AI. Vanwege de toenemende krapte is besloten om volop in te zetten op innovatie. En met succes! De digitale assistenten Montferland AI (Mai) is een bekend voorbeeld. Samen met de assistent van GEM wordt het beste van twee werelden nu samengebracht in het opschalingstraject voor de Digitale assistent voor gemeenten. Eind dit jaar zullen twintig (nieuwe) gemeenten deze digitale assistent in productie nemen.

Sprekers: Michael Rave (Montferland) en Bart Geerdink (VNG)

3.3 Samenwerking: Pooling op wettelijke verankerde functies, K80 en VNG
Digitale veiligheid is een kerntaak van gemeenten. Om die digitale veiligheid te kunnen garanderen, is er voldoende gekwalificeerd personeel nodig. Het lukt gemeenten echter niet of nauwelijks om dit personeel voor te vinden. Denk bijvoorbeeld aan wettelijke verankerde functies als de functionaris gegevensbescherming. Dit tekort maakt gemeenten en hun inwoners kwetsbaar voor digitale dreigingen. Ook kleinere gemeenten hebben last van het tekort. Tijd voor een toekomstbestendige aanpak, bijvoorbeeld door pooling van experts.

Tijdens deze gaat VNG in gesprek met het K80-netwerk over de barrières die K80 gemeenten tegenkomen en de kansen die zij zien op gebied van arbeidsmarktkrapte. Het zijn juist deze gemeenten die maatwerk vereisen. Daarom zullen we ook gezamenlijk brainstormen over mogelijk succesvolle oplossingen die passen bij uw gemeente.

Sprekers: N.t.b. (K80) en Kato Vierbergen (VNG)

3.4 Veranderkracht: Organisatie Model Gemeenten (OMG), VDP en VNG
Het OMG-model is ontstaan uit actieonderzoek rondom 15 pilots binnen het programma 'Uitvoeringskracht bij Arbeidsmarktkrapte' met als doel: het verandervermogen van gemeenten duurzaam vergroten. Bestudering van 50 relevante bronnen resulteerde in 23 bouwstenen die bijdragen aan toekomstbestendige gemeente-organisaties. Een wetenschappelijke benadering op basis van waarderend onderzoek.

OMG is gemaakt voor iedereen geïnteresseerd in toekomstbestendige organisatieontwikkeling en een waardevolle werkomgeving. Het biedt informatie en tools voor verschillende gebruikers. Medewerkers kunnen individueel met bouwstenen aan de slag, teams kunnen het OMG-kaartspel spelen voor een gezamenlijk actieplan en managers vinden bedrijfskundige verbindingen met INK/EFQM-modellen. De toolbox bevat ook een QuickScan voor laaghangend fruit, en een complete zelfevaluatie met expert-reflectie. Het model laat zien dat waardevol bijdragen aan gewaardeerde dienstverlening begint bij de individuele ambtenaar, maar uiteindelijk het hele organisatiesysteem raakt.

Sprekers: Wim Blok (VDP) en Cees Hoogendijk (VNG)